روانسنجی یکی از شاخه‌های روانشناسی است که پدیده‌های روانی و روانشناختی را به صورت کیفی (عددی) و قابل اندازه‌گیری بیان می‌نماید. این حوزه از علم روانشناسی، تاریخچه‌ای قدیمی دارد، اما در دهه‌های اخیر توجه فراوانی به آن شده و بسیاری از شرکت‌ها و کمپانی‌ها برای استخدام نیروی کار از نتایج آن بهره‌مند می‌شوند.

در روانسنجی، تلاش برای کاهش و ارزیابی وضعیت روانی افراد به عنوان هدف قرار دارد. تست‌های روانسنجی ابزاری موثر برای تصمیم‌گیری در مورد ویژگی‌های شخصیتی افراد می‌باشند. امروزه، کشورهای بسیاری از این تست‌ها را به عنوان یک منبع ارزشمند برای شناخت توانایی‌ها و قابلیت‌های افراد به کار می‌برند.

در این نوشتار از کلینیک آوید، تمرکز به بررسی روانسنجی و انواع تست‌های آن دارد و در نهایت کاربردهای روانسنجی در جوامع امروز را مورد بررسی قرار می‌دهد. اگر شما نیز تصمیم به شرکت در جلسات روانسنجی دارید، پیشنهاد می‌شود که ادامه این مطلب را با دقت مطالعه نمایید.

روانسنجی چیست؟

روانسنجی یکی از شاخه‌های اساسی علم روانشناسی است که به تحلیل کمی و اندازه‌گیری پدیده‌های روانی و روانشناختی افراد می‌پردازد. این حوزه با استفاده از یک طیف گسترده از آزمون‌ها و تست‌های معتبر روانشناسی، فعالیت می‌کند. غالباً هدف این آزمون‌ها ارزیابی دانش، توانایی‌ها، مهارت‌ها، پیشرفت تحصیلی و ویژگی‌های شخصیتی افراد است و با توجه به نیازها و اختلالات روانشناختی فرد، تنظیم و اجرا می‌شوند.

روانسنج کیست؟

تست‌های روانسنجی توسط یک فرد متخصص در حوزه روانسنجی اجرا می‌شوند. روانسنج، یک فرد متخصص است که به علاوه از دانش عمومی در زمینه روانشناسی، دوره‌های تحصیلی تکمیلی در زمینه روانسنجی را پشت سر گذاشته و از مهارت‌های تحلیل آماری و علوم رفتاری نیز مسلط است.

تست‌های روانشناسی باید توسط یک روانسنج متخصص اجرا شوند و انجام تست روانشناسی در حضور یک روانشناس بالینی، اعتبار کافی را ندارد. به طور معمول، پس از مکالمات اولیه با مشتریان، روانشناسان و مشاوران بالینی، در صورت نیاز به اجرای تست‌های روانشناسی، افراد را به یک روانسنج متخصص معرفی می‌کنند. سپس پس از اجرای تست، نتایج و ارزیابی آن توسط روانسنج به مشاور یا روانشناس بالینی ارائه می‌شود.

انواع تست روانسنجی

آزمون‌های روانسنجی که در فرآیند انتخاب رشته، استخدام افراد، ازدواج و … انجام می‌شوند، به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌گردند:

صلاحیت و شایستگی

آزمون‌های صلاحیت و شایستگی به شما کمک می‌کنند تا ارزیابی نمایید آیا برای وظایف شغلی یا تحصیلی خود آماده هستید و می‌توانید با موفقیت این وظایف را انجام دهید. آزمون‌های استعداد برای اندازه‌گیری مهارت‌ها و توانایی‌های شما در اجرای کارهای خاص طراحی شده‌اند.

به عنوان نمونه، یکی از آزمون‌های روانسنجی معروف که در فرآیند استخدام افراد به کار می‌رود، توانایی فرد در مواجهه با استرس و کنترل اضطراب را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

شناختی

آزمون‌های روانسنجی شناختی، توانایی شما در استدلال، ریاضیات و هوش کلامی را ارزیابی می‌کنند. یکی از مشهورترین آزمون‌های روانسنجی شناختی، تست هوش (IQ) است. این آزمون‌ها عمدتا برای سنجش و بررسی میزان یادگیری شما طراحی می‌شوند.

شخصیت

تست‌های شخصیت در روانسنجی به شما این فرصت را می‌دهند که با انگیزه‌ها، تنظیمات عاطفی و تیپ شخصیتی خود آشنا شوید. این تست‌های شخصیت معمولا ابعاد مختلف روان و شخصیت فرد، مانند درونگرایی یا برونگرایی، عاطفی یا منطقی بودن و … را سنجش می‌دهند.