آموزش مغز توسط خود مغز یک رویکرد نوین به نام نوروفیدبک یا همان تراپی نورولوژی است. این روش به این معناست که مغز به عنوان یک مربی برای خودش عمل میکند. به وضوح، نوروفیدبک معنای یادگیری فعالیتهای مغزی را دارد و برای مغز به عنوان یک بازخورد عمل میکند.
تعیین کننده تمام احساسات و عملکرد شما فعالیت درون مغز شماست. هرچند که بیشتر افراد عادی عملکرد طبیعی مغز را دارند، اما در هر فرد مواردی از عدم تعادل یا احساسات مزمن وجود دارد که تأثیرگذار بر زندگی روزمرهاش است. نوروفیدبک در اینجا به فرد کمک میکند تا با این نوع وضعیتها مقابله کرده و تغییرات مثبتی را در زندگی خود تجربه کند.
نوروفیدبک چیست؟
در واقع، نوروفیدبک به عنوان یک روش برای آموزش دادن به فعالیتهای مغزی عمل میکند و برای مغز به عنوان یک بازخورد بیوفیدبک در نظر گرفته میشود. برای درک بهتر نوروفیدبک تراپی، نیاز است ابتدا به یک فهم کوتاه از امواج مغزی دست یابیم.
امواج مغزی، نوعی از پالسهای الکتریکی هستند که در فرآیند ارتباط بین سلولهای مغز با یکدیگر تولید میشوند. این امواج اطلاعات زیادی درباره حالات احساسات، اعمال، عادات آموختهشده، سطح استرس، و عملکرد کلی مغز ارائه میدهند.
با قرار دادن حسگرها بر روی پوست سر، تمام این فعالیتها قابل اندازهگیری و نظارت میشوند. همچنین، با استفاده از نرمافزارهای تجزیه و تحلیل مغز (نقشه مغزی QEEG)، میتوان به دقت تعیین کرد که چه فعالیتهای خاصی در مغز، علائم خاصی را ایجاد میکنند.
هنگامی که اطلاعات کافی در مورد زمینههای مشکلات مغزی جمعآوری شود، میتوان یک برنامه آموزشی طراحی کرد تا با استفاده از آن، مغز به یک وضعیت راحت و کارآمد هدایت شود. این همان مسیری است که به سوی نوروفیدبک تراپی میانجامد.
نوروفیدبک تراپی چگونه انجام میشود؟
در یک جلسه نوروفیدبک، ما تفاوت بین فعالیت واقعی مغز شما و آنچه شما به طور نهایی خواستار هستید، مشاهده میکنیم. زمانی که مغز شما به وضعیت آرام تر نزدیک میشود، شما از طریق بازخورد مثبتی که از صفحه رایانه دریافت میکنید، پاداش میبرید. این “بازخورد عصبی” معمولاً به صورت یک بازی ویدئویی، موسیقی یا فیلم ارائه میشود.
زمانی که فعالیت مغز به ناحیه ای بهینهتر نزدیک میشود یا از آن دور میشود، صداها و تصاویر به شما بازخورد فوری میدهند. به عنوان مثال، در حین تماشای یک فیلم، اگر مغز شما به وضعیت مطلوب نزدیک میشود، فیلم ادامه پیدا میکند، اما اگر مغز به طرز نادرستی حرکت کند، فیلم قطع میشود. همانند تمرینات بدنی که عضلات خاصی را تقویت میکنند، هرچه مغز بیشتر تمرین کند تا به یک وضعیت راحتتر و کارآمدتر برسد، بهتر عمل میکند. به طور ساده، مانند یادگیری هر مهارت جدیدی، این پروسه نیاز به زمان و تکرار دارد.
از نوروفیدبک برای درمان چه بیماریهایی استفاده میشود؟
نوروفیدبک به عنوان یک روش درمانی برای بیماریهای متنوعی به کار میرود. به طور معمول، این روش زمانی به کار گرفته میشود که ترجیح داده میشود بیمار دارو مصرف نکند به دلیل ممکن بودن عوارض جانبی دارو یا اگر بیمار از مصرف دارو به نتیجه مطلوبی نرسیده باشد به عبارت دیگر، جزو موارد مقاوم به دارو باشد. همچنین، در برخی افراد از نوروفیدبک استفاده میشود تا نیاز به مصرف داروها کاهش یابد و امکان قطع تدریجی آنها وجود داشته باشد.
به عنوان مثال، بیماریهایی که میتوانند تحت درمان نوروفیدبک قرار گیرند شامل اختلال نقص توجه و تمرکز (ADHD)، افسردگی، اضطراب، حملات پانیک، سردرد میگرنی و تنشی، وسواس فکری، مشکلات خواب، کاهش تشنج، عوارض سکته مغزی، اتیسم، و آسپرگر میشوند.
درمان اضطراب با این روش
اضطراب به عنوان یکی از مشکلات رایج مرتبط با عملکرد مغز، به ویژه در دوران کرونا، افزایش یافته است. مقالات متعدد نشان دادهاند که عملکرد افراد مبتلا به اضطراب با افراد سالم متفاوت است. به عنوان مثال، فعالیت آمیگدال در افراد مبتلا به اضطراب افزایش مییابد و حتی خطرات کوچک را به مغز اطلاع میدهد. با استفاده از نوروفیدبک، میتوان کنترل عملکرد مغز افراد مبتلا به اضطراب را بهبود بخشید و آنها را به حالت طبیعی بازگرداند.
نوروفیدبک و افسردگی
نیمکرههای مغز با یکدیگر تفاوتهای قابل توجهی دارند. به طور عمومی، صدمه به نیمکره چپ مغز ممکن است علت افسردگی گردد، اما آسیب به نیمکره راست معمولاً با ایجاد افسردگی همراه نمیشود و در نتیجه ممکن است شخص بهطور غیرمنتظره شادابی بیش از حد (شیدایی) تجربه کند. نوروفیدبک قادر است تا ارتباط بین دو نیمکره مغز را تنظیم کند، این اقدام منجر به درمان افسردگی میشود. درمان افسردگی با استفاده از نوروفیدبک، یک روش درمانی بدون نیاز به دارو و بدون وقوع عوارض جانبی است.
بیش فعالی
اختلال نقص توجه و بیشفعالی به عنوان یکی از شایعترین اختلالات عملکردی مغز مطرح است. این مسئله تا حدی رایج است که در هر کلاس درسی با سی نفر دانشآموز، احتمالاً 3 تا 4 نفر از آن گروه به این اختلال مبتلا هستند. درمان اختلال بیشفعالی و نقص توجه به دو روش امکانپذیر است: دارودرمانی و نوروفیدبک.
در روش دارودرمانی، استفاده از داروهای محرک مغز مانند ریتالین ضروری است. اما این داروها تأثیرات موقتی دارند و پس از قطع مصرف، تأثیر آنها نیز از بین میرود. به عبارت دیگر، این روش تنها اثرات کوتاهمدتی دارد. در مقابل، درمان نوروفیدبک تأثیرات ماندگاری دارد و روند درمان آن بدون وقوع عوارض جانبی است.
نوروفیدبک و اختلالات یادگیری
اختلالات یادگیری در کودکان به مراتب رایج هستند و معمولاً این مسئله باعث ضعف در مواجهه با برخی دروس میشود. به عبارت دیگر، کودکان ممکن است در دروسی همچون ریاضی یا زبان به مشکل برخورده و این مشکلات نباید به اشتباه با اختلال نقص توجه اشتباه گرفته شود. اجرای نقشه مغزی (QEEG) میتواند با کمک به تفکیک اختلالات یادگیری از اختلالات نقص توجه، به تشخیص دقیق تر کمک کند.
بهترین روش درمانی برای اختلالات یادگیری در کودکان، استفاده از تکنیک نوروفیدبک است. این روش به صورت اختصاصی بر روی فعالیتهای مغزی در ناحیه مرتبط با یادگیری تأثیر میگذارد و توانایی یادگیری مغز را افزایش میدهد. از این طریق، این روش میتواند بهبود مستدامی در توانایی یادگیری کودکان ایجاد کند.
در اخر
نتایج نوروفیدبک ممکن است شامل بهبودهای چشمگیر در عملکرد مغزی و رفتاری فرد باشد. افراد ممکن است تواناییهایشان در زمینههایی مانند تمرکز، حافظه، کنترل استرس، و مدیریت احساسات را بهبود ببینند. همچنین، افزایش قابلیت یادگیری، افزایش انگیزه، و کاهش علائم اختلالات مغزی نیز از جمله نتایج ممکن است که افراد با استفاده از نوروفیدبک به دست آورند. این تحولات معمولاً به تدریج و با تمرینهای مکرر رخ میدهند و میتوانند تأثیرات ماندگار و مثبتی بر روی کیفیت زندگی فرد داشته باشند.
نوروفیدبک
کاربرد
روشی برای آموزش دادن فعالیت مغز
هزینه
بسته به جلسات تراپی
سن
پزشک مشخص میکند
عوارض
زیر نظر پزشک خیر
نکته طلایی
بهبود مشکلات روانی و مغزی
روش
تماس با مشاوران کلینیک آوید
همین حالا تماس بگیرید
هرروز از 10 صبح تا 19
خیابان شریعتی، بالاتر از سه راه ظفر(شهید دستگردی)، کوچهی صادقیان، ساختمان پزشکان پارس،طبقه ۵، واحد۱۰
info@avidclinic.org