نقشه مغزی یا الکتروانسفالوگرافی کمی (QEEG) یک وسیله تشخیصی است که با بهره‌گیری از پردازش نوار مغزی یا EEG، اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی در مناطق مختلف مغز را انجام می‌دهد. این ابزار قادر به بررسی عملکرد مغز است و می‌تواند نشان دهد که فعالیت الکتریکی در کدام بخش‌های مغز کاهش یا افزایش یافته است، از این رو نقاط ضعف و قوت، همچنین مشکلات مغزی مانند اختلالات AD/HD، اضطراب، افسردگی، آلزایمر، اختلالات یادگیری و اختلال وسواس اجباری با استفاده از QEEG قابل تشخیص می‌باشند.
نتایج این پردازش‌ها به صورت تصاویر (سرهای رنگی) تبدیل می‌شوند که به آن QEEG یا نقشه مغزی اطلاق می‌شود. در واقع، نقشه مغزی به ما این امکان را می‌دهد که زبان مغز را تفسیر کرده و در آن هر سر رنگی مرتبط با فعالیت یک موج مغزی است. ترکیب این امواج با یکدیگر باعث می‌شود تا عملکرد ما مناسب یا نامناسب باشد.
در مقابل، تصویربرداری مغز با استفاده از روش‌هایی مانند CT، MRI، PET و اندازه‌گیری جریان خون، متابولیسم و یکپارچگی ساختاری مغز، به معیارهای متفاوتی متکی است، درحالی‌که QEEG به‌عنوان یک ابزار مجزا، فقط فعالیت الکتریکی مغز را ارزیابی میکند.
تفسیر نقشه مغزی یا QEEG
در حال حاضر، امکان شناسایی ناهنجاری‌های عملکرد مغز فرد بیمار از طریق مقایسه QEEG او با QEEG افراد نرمال (موجود در پایگاه‌داده‌های تحلیل QEEG افراد بهنجار) وجود دارد. این مقایسه به ما این امکان را می‌دهد که با تطبیق فعالیت مغزی فرد با الگوهای موجود، نوع اختلال را شناسایی کنیم. این مقایسه براساس این ایده است که بیماری‌های مختلف روانپزشکی می‌توانند نابهنجاری‌های معناداری در مغز ایجاد کنند و تغییراتی را در QEEG ایجاد نمایند. با توجه به تغییرات طیفی فعالیت الکتریکی مغز با افزایش سن، هنگام مقایسه با جمعیت بهنجار، سن فرد و جمعیت بهنجار باید یکسان باشد.
بنابراین، نتیجه این مقایسه که به آن Z scores می‌گویند، اگر فعالیت مغزی فرد مشابه با جمعیت نرمال باشد، با رنگ سبز نشان داده می‌شود که نشان‌دهنده حالت طبیعی و نرمال است. در صورت افزایش فعالیت امواج مغزی از حالت طبیعی (نشانگر مشکل در عملکرد مغز)، نرم‌افزار دستگاه این امر را با استفاده از رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز نمایش می‌دهد. همچنین، اگر فعالیت امواج تولید شده کمتر از حالت طبیعی باشد، نرم‌افزار آن را با رنگ‌های آبی و بنفش نشان می‌دهد. زیرا هر یک از اختلالات و مشکلات مانند AD/HD و LD ممکن است در تغییرات در مقدار امواج مغزی موثر باشد. به این ترتیب، نقشه مغزی فرد سالم با نقشه مغزی فردی که AD/HD دارد، تفاوت دارد. این امر به متخصص این اجازه را می‌دهد که با بررسی نقشه مغزی افراد مختلف، به مشکلات یا توانمندی‌های آنها پی ببرد.
کاربرد نقشه مغزی یا QEEG ؟
QEEG برای تشخیص مشکلاتی مانند:
- استرس
- افسردگی
- بیش فعالی – اختلال نقص توجه
- اختلال دوقطبی
- ناتوانایی در یادگیری
- اوتیسم
آمادگی‌های لازم برای تست QEEG:
برای انجام تست، شستشوی سر با شامپو حداقل سه بار در روز ضروری است. استفاده از روغن، ژل، حالت‌دهنده، نرم‌کننده یا اسپری برای موها و استفاده از مواد آرایشی روی پیشانی توصیه نمی‌شود.
اگر از عینک برای مطالعه استفاده میکنید حتما آن را همراه خود داشته باشید. اجتناب از مصرف مواد تحریک‌کننده مانند قهوه، چای، سیگار و نوشیدنی‌های کافئین‌دار توصیه می‌شود.
هر گونه سابقه و پرونده مرتبط با تست‌های عصب‌شناختی و نتایج مصاحبه‌های روانشناختی قبلی را با خود داشته باشید. قبل از انجام تست، به اندازه کافی استراحت کرده و در حالت سرحال باشید. مصرف یک خوراک مختصر قبل از تست نیز می‌تواند مفید باشد.
فرق بین نقشه برداری مغز با نوار مغزی چیست؟
فعالیت الکتریکی مغز انسان در نوار مغزی، با استفاده از الکترودهای قرار داده شده روی سطح پوست، ضبط می‌شود. این فعالیت نشان‌دهنده فعالیت غشای زیرین پوست است و با عنوان امواج مغزی شناخته می‌شود. qEEG یا نقشه‌برداری مغز، این امواج را با استفاده از روش‌های ریاضی به مقادیر کمی تبدیل میکند تا بتواند عملکرد صحیح مغز را بررسی و مقایسه نماید. در این حالت، امکان تشخیص بیماری‌های احتمالی در فرد با مقایسه مقادیر آزمایش با مقادیر استاندارد به‌دست‌آمده از نقشه مغز جمعیت بهنجار وجود دارد.
آیا QEEG ضرر دارد؟
QEEG یا نقشه برداری مغزی، یک آزمایش بدون درد، راحت و بی‌خطر محسوب می‌شود. علاوه بر به‌هم‌ریختن موها و احساس کمی خستگی پس از آزمایش، هیچ عارضه دیگری در بیماران مشاهده نشده است. اگرچه در حین انجام آزمایش، ممکن است کمی سنگینی در سر و سوزن‌زدن در لب و انگشتان دست احساس شود، اما این امور به سرعت از بین می‌روند. همچنین، افراد در نقاط اتصال الکترودها به بدن ممکن است کمی خارش احساس کنند، اما این امر بی‌نگرانی است و هیچ الکتریسیته‌ای به بدن وارد نمی‌شود.
در موارد خاصی مانند صرع، احتمال تشنج حین انجام آزمایش وجود دارد. به این دلیل فرد زیر نظر پزشک متخصص قرار میگیرد.
نحوه انجام نقشه‌برداری مغزی
قبل از شروع آزمایش، پوست سر تمیز می‌شود و حدود ۲۰ سنسور کوچک به نام الکترود را که به یک کلاه مخصوص متصل هستند، روی سر قرار می‌گیرند. این سنسورها از طریق سیم به دستگاه ضبط QEEG متصل می‌شوند. مدت زمان آزمایش ممکن است بر اساس نوع آزمایش، میزان جزئیات مورد نیاز یا نیازهای خاص فرد، متغیر باشد و بین ۲ ساعت تا چند روز طول بکشد. در طول عمل، ممکن است از فرد خواسته شود که چشمان خود را باز یا بسته کند یا یک مسئله ساده ریاضی را حل کند.
نکته آخر
بعد از اتمام آزمایش، الکترودها از سر برداشته می‌شوند و پوست سر تمیز می‌شود. ممکن است موهای شما به دلیل ژل‌های مورد استفاده کمی چسبناک و کثیف باشند که با یک شست‌وشوی معمولی قابل برطرف شدنند. به دلیل بی‌خطر بودن نقشه‌برداری مغزی، پس از آزمایش نیازی به مراقبت خاصی ندارید و می‌توانید به راحتی به زندگی روزمره و فعالیت‌های روزانه خود بازگردید.
نقشه مغزی
کاربرد
پیدا کردن مشکلات مغزی و روانی
هزینه
بسته به جلسات تراپی
سن
پزشک مشخص میکند
عوارض
زیر نظر پزشک خیر
نکته طلایی
بهبود مشکلات روانی و مغزی
روش
تماس با مشاوران کلینیک آوید
همین حالا تماس بگیرید
هرروز از 10 صبح تا 19
خیابان شریعتی، بالاتر از سه راه ظفر(شهید دستگردی)، کوچه‌ی صادقیان، ساختمان پزشکان پارس،طبقه ۵، واحد۱۰
info@avidclinic.org